Girişimcileri destekleyen başlıca kurum ve kuruluşlar şunlardır:
1- Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Destekleri
KOSGEB, imalat sanayi işletmelerinin ekonomideki yerlerinin geliştirilmesi amacıyla oluşturulmuş bir kamu kuruluşudur. 1990-2013 yılları arasında imalat sanayi KOBİ’lerine yönelik yapmış olduğu çalışmalardan sonra, KOSGEB’in girişimciliği desteklemek amacıyla yaptığı proje ve faaliyetler şunlardır:
- Banka Kredi Faiz Destekleri
- Bilişim Destekleri
- Bölgesel Kalkınma Destekleri
- Danışmanlık ve Eğitim Destekleri
- Girişimciliği Geliştirme Destekleri
- Kalite Geliştirme Destekleri
- Pazar Araştırma ve İhracatı Geliştirme Destekleri
- Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Destekleri
- Uluslararası İşbirliği Geliştirme Destekleri
Bu desteklerden genç girişimcileri doğrudan ilgilendiren danışmanlık ve eğitim desteği ile girişimciliği geliştirme desteklerinin amaçları, desteklerden beklenen yararlar ve kimlerin faydalanabileceği aşağıda açıklanmıştır:
Genel Destek Programı
Programın amacı ve gerekçesi aşağıdaki gibidir:
- Proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’ler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dahil olmuş sektörlerdeki KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması,
- KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması,
- Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBİ’nin bu desteklerden yaygın şekilde faydalanması,
- KOBİ’lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi,
- KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesidir.
Girişimcilik Destek Programı
Programın amacı ve gerekçesi aşağıdaki gibidir:
- Girişimciliğin desteklenmesi
- Girişimciliğin yaygınlaştırılması
- Başarılı işletmelerin kurulması
Programdan;
- Küçük ve orta ölçekli işletmeler
- Girişimciler
- İşletici kuruluşlar (İş Geliştirme Merkezi’ni yönetmek üzere kurulan tüzel kişilik) yararlanabilir.
Programın kapsamı şöyledir:
Bu program;
- Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi,
- Yeni Girişimci Desteği,
- İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği,
- İş Planı Ödülünden oluşur.
a) Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, kendi işini kurmak isteyen girişimcilerin bir iş planına dayalı olarak kuracağı işletmelerin başarı düzeylerini artırmak amacıyla düzenlenir.
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri;
- KOSGEB birimleri tarafından düzenlenen,
- Ulusal veya uluslararası projeler kapsamında, KOSGEB tarafından yürütülen,
- KOSGEB ile işbirliği içerisinde çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen eğitimler,
- Üniversiteler tarafından örgün eğitim kapsamında verilen girişimcilik dersleridir.
Bu eğitimler, 24 saati atölye çalışmalarından oluşan toplam 70 saatlik eğitimler olup; genel katılıma açık ve ücretsiz eğitimlerdir.
b) Yeni Girişimci Desteği
Bu destekten;
- Uygulamalı Girişimcilik Eğitimini,
- KOSGEB Genç Girişimci Geliştirme Programını,
- Küçük Ölçekli İşletme Kurma Danışmanlığı Desteği (KÖİDD) Programı’nı tamamlayarak eğitime veya programa katıldığını belgeleyen ve işletmesini kuran girişimciler,
- İŞGEM’de yer alan işletmeler yararlanabilir.
c) İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği
KOBİ’lere işletme geliştirme koçluğu, destek ağlarına ulaşım, finans kaynaklarına erişim imkânı, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı ve ofis hizmetleri sunmak amacıyla kurulacak bir İŞGEM’in, kuruluş ve işletme giderlerine destek sağlanmaktadır.
- Desteğe;
- Belediyeler,
- Üniversiteler,
- Özel İdareler,
- Kalkınma Birlikleri,
- Meslek Kuruluşları,
- Kâr amacı gütmeyen kooperatifler başvurabilir.
ç) İş Planı Ödülü
Üniversiteler tarafından örgün eğitim kapsamında verilen “Girişimcilik” dersini alan öğrenciler arasında İş Planı Ödülü Yarışması düzenlenmektedir. İş Planı Ödülünden yararlanmak isteyen üniversite KOSGEB’e başvurur.
İş planları ilk üç dereceye girmiş olan öğrencilerden, en fazla 24 ay içinde işini kurmuş olmaları kaydı ile 2014 yılı için;
- Birinciye 15.000 TL,
- İkinciye 10.000 TL,
- Üçüncüye 5.000 TL ödül verilir.
2- TÜBİTAK Destekleri
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı olan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 1963 yılında, Türkiye’de planlı ekonomi döneminin başlangıcında kurulmuştur. Kuruluş aşamasında en temel görevleri, özellikle doğa bilimlerinde temel ve uygulamalı akademik araştırmaları desteklemek ve genç araştırmacıları teşvik etmek ve özendirmek olarak belirlenmiştir.
Bu görevleri yerine getirebilmek amacıyla temel bilimler, mühendislik, tıp, tarım ve hayvancılık alanlarında dört araştırma grubu oluşturulmuştur. Günümüzde ise on araştırma grubu bulunmaktadır.
TÜBİTAK, kuruluş kanunu gereği, uluslararası ikili ve çok taraflı bilimsel ve teknolojik işbirliği faaliyetlerinde Türkiye’yi temsil etmekte ve bu alandaki koordinasyonu sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, Türkiye’nin 2003 yılından itibaren AB Çerçeve Programlarına tam katılımı sonrasında bu programların ulusal koordinasyonunu sağlamaktadır.
3- Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Destekleri (TTGV)
Vakıf, Türk sanayisinin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artması için katkıda bulunmak, özel sektörün teknolojik altyapısının geliştirilmesi ve güçlendirilmesi misyonu ile 1991 yılından beri faaliyetlerini sürdürmektedir. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), Ağustos 2006 tarihinden itibaren yeniden destek mekanizmalarını başlatmıştır.
4- Kobi Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
Girişim sermayesi yatırım ortaklıkları, Sermaye Piyasası Kurulunun izni ile kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve çıkarılmış sermayelerini esas olarak sermaye kazancı elde etmek amacıyla çeşitli yatırımlara yönelten, halka açık anonim ortaklıklardır. Girişim sermayesinin yalnızca para yatırmadan ibaret olduğu anlamı çıkarılmamalıdır.
Çünkü dünyanın hemen her yerinde şirketler, genellikle de küçük şirketler, çok fazla desteğe gereksinim duyar. Buna sürekli ortaklık ve destek adı verilmektedir. Girişim sermayesi ortaklığı ile kurulan işletmeler, yeni pazarların tespit edilmesi, strateji oluşturulması, finansman temini ve bankayla alakalı işlemlerin halledilmesi benzeri konularda da yardıma fazlasıyla gereksinim duymaktadır.
KOBİ Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş., KOSGEB, Türkiye Halk Bankası A.Ş., TOBB, TESK ve birçok meslek kuruluşunun ortaklığı ile Türkiye ekonomisine katkı sağlayacak rekabet avantajına sahip ürün veya hizmet projelerini, sermaye ve yönetim desteği ile gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla kurulmuştur.
5- Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. (KGF)
Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. 1991 yılında kurulmuş olup girişimcilerin bankalardan kullandığı kredilere verdiği garanti/kefaletlerle teminat sağlamaktadır. KGF’nin kuruluşunda; Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Serbest Meslek Mensupları ve Yöneticiler Vakfı (TOSYÖV) ve Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı (MEKSA) kurucu ortak olarak yer almış daha sonra Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ve Türkiye Halk Bankası A.Ş. de bu ortaklığa katılmışlardır.
6- Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezleri (ABİGEM)
Türkiye’deki KOBİ’lerin rekabet seviyelerinin ve uluslararası piyasalarda aktivitelerinin arttırılması ve yeni girişimcilere sağlanan eğitim ve danışmanlık hizmetleri konusunda, Avrupa Birliği Komisyonu ve TOBB, Türkiye’de üç İş Geliştirme Merkezi kurulması projesini finanse etmiştir.
Proje kapsamında İş Geliştirme Merkezleri Gaziantep, İzmir ve Kocaeli bölgelerinde kurulmuştur. Bölgelerde projenin Türk ortağı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen Gaziantep Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası ve Kocaeli Sanayi Odası projeye destek vermektedir.
7- GAP Girişimci Destekleme Merkezleri (GAP-GİDEM)
GAP-GİDEM Projesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde uygulanmakta olan KOBİ’lere yönelik bir girişimci geliştirme projesidir. GAP-GİDEM Projesi Avrupa Komisyonu (AK) tarafından finanse edilmekte ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından GAP Bölge Kalkınma İdaresi (GAP BKİ) ile işbirliği içerisinde yürütülmektedir.
Projenin amacı, geliştirilmiş GİDEM hizmetleri ile yeni kurulan işletmelere yardım etmek ve girişimciler, mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin girişimcilik, operasyonel ve yönetsel kapasitelerini güçlendirmektir.
GİDEM’ler, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 4 il merkezinde (Adıyaman, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa) kurulmuş bulunmaktadır. Fakat GİDEM’ler GAP Bölgesi’nin öteki illerindeki işletmelere de hizmet vermektedir. GİDEM’ler girişimcilere yönelik bilgilendirme, eğitim ve danışmanlık ile tavsiye konularında iş geliştirme hizmetleri sunmaktadır.
8- Kadın Girişimcilere Destek Veren Kurum ve Kuruluşlar
Kadın girişimcilere destek veren başlıca kurum ve kuruluşlar şunlardır:
a. Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER)
KAGİDER, Eylül 2002’de ülke çapında faaliyet gösteren ve kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü olarak İstanbul’da kurulmuştur. Derneğin kurucuları arasında; her türlü hukuk ve yönetim danışmanlığı, sağlık ve ilaç, maden, gıda ve içecek, turizm, yayıncılık, halkla ilişkiler, tekstil, perakende, insan kaynakları, pazarlama, reklamcılık, finans ve bilişim, film yapımı, ulaşım-nakliye ve denizcilik sektörlerinde çalışan Türkiye’nin önde gelen kadın girişimcileri bulunmaktadır.
KAGİDER’in amacı ekonomik değer yaratan kadın girişimci sayısını arttırarak var olan kadın girişimcileri güçlendirerek Türk kadın girişimcilerin dünya ile bütünleşmesini sağlamak ve Türkiye’nin sosyal ve ekonomik gelişimine katkıda bulunmaktır.
KAGİDER tarafından oluşturulan Kadın Fonu, her yıl Türkiye’deki Sivil Toplum Kuruluşlarına proje çağrısında bulunmakta, İcra Komitesi kararı ile desteklenecek projeleri seçmektedir. Bu fon kadının güçlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşılması amacına uygun tüm alanları desteklemektedir.
Bunların başlıcaları şunlardır:
- Ekonomi, girişimcilik, iş yaşamı ve yoksullukla mücadele
- Siyasete ve karar verme mekanizmalarına katılım
- Sağlık, şiddetten korunma, afet, rehabilitasyon alanları
- Sanat, kültür ve iletişim alanları
- Yerel sivil toplum inisiyatiflerinin güçlendirilmesi
- Sivil toplum kuruluşlarının kapasite artırımı, idari giderler
- Proje geliştirme amaçlı araştırmalar
- Sivil toplum kuruluşlarının verdikleri eğitimler, kurumlara yönelik eğitimler
Yukarıda sayılanların dışında çok sayıda kurum ve kuruluş girişimcilere destek ve hibe vermektedir.
Bu kuruluşların başlıcaları şunlardır:
- Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB)
- Avrupa Birliği Bakanlığı (AB Bakanlığı)
- Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM)
- Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi
- GEF Küçük Destek Programı (Global Environment Facility-Küresel Çevre Fonu)
- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
- Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi
- Dünya Bankası (World Bank)
- UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu)
- Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu
- Dünya Sağlığı Örgütü (World Health Organization –WHO)
- Türkiye İş Kurumu (İŞKUR)
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
- Sağlık Bakanlığı
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
- Kalkınma Bakanlığı
- Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Müdürlüğü
b. Kadın Girişimciler İş Geliştirme Merkezi (KAGİMER)
KAGİDER’in öncülüğünde geliştirilen ve AB Aktif İş Gücü Programı kapsamında İŞKUR tarafından desteklenen KAGİMER projesi, kendi işletmesini kurmak ve geliştirmek isteyen kadın girişimcileri, eğitim, danışmanlık ve ofis hizmetleri sağlayarak desteklemeyi ve kadınlar arasında girişimciliği özendirmeyi amaçlamaktadır.
9- Türkiye Grameen Mikro Kredi Projesi
Mikro kredi; iş yapma fikri olup gelir getirici bir faaliyette bulunmak üzere, küçük bir başlangıç sermayesine ihtiyacı olan yoksullara imkân verilmesidir. Sadece güvene dayanan, teminatsız ve kefilsiz küçük sermaye şeklindeki mikro kredi, yoksulların kendi kendilerine yoksulluktan kurtulmaları için etkili bir stratejidir.
Mikro kredinin amacı, klasik yollarla kredi elde edemeyeceklere, yoksulluğu, gelir dağılımındaki adaletsizliği ve işsizliği azaltacak şekilde, ailesi ve kredi alan için kendi kendine gelir getirici bir faaliyet yapılmasını sağlayarak ekonomik ve sosyal kalkınmayı gerçekleştirmektir.
Mikro kredi fikri, ilk olarak 1973 yılında Bangladeş’te ekonomi Profesörü olan Muhammad Yunus tarafından ortaya atılmıştır. Yunus, yoksulluğun çok yoğun bir şekilde yaşandığı Bangladeş’te genç bir kadına bambu sepet yapması için 6 dolar kredi vererek ilk kredi projesini başlatmıştır.
Mikro kredi; başta Amerika ve Avrupa’nın çeşitli ülkeleri de dahil olmak üzere, bütün kıtalarda ve Türkiye dâhil aşağı yukarı 111 ülkede başarıyla uygulanmaktadır. Mikro kredi uygulamalarında yoksullara Bangladeş’te 36 dolar, ABD’de ise 1200 dolar olarak ödenirken ülkemizde, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı, Grameen Bank ve Diyarbakır Valiliği iş birliği ile Diyarbakır’da girişimde bulunmak isteyen kadınlara ortalama 500 TL ödenerek faaliyete başlanmıştır. 2002 yılı sonu itibariyle dünyada 58 milyon aile mikro kredi imkânlarından yararlanmıştır.
Mikro kredi sisteminin geri ödeme dönüşü çok yüksek bir orana sahiptir. Sistemin başarısı nedeniyle Birleşmiş Milletler tarafından 2005 yılı “Dünyada Mikro Kredi Yılı” ilan edilmiştir.
Ayrıca Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılına kadar yoksulluğun mikro kredi vasıtasıyla %50 azaltılması hedefi konulmuştur. Mikro kredi projesi 2003 yılında pilot il olan Diyarbakır’da başlatılmış ise de zaman içinde tüm illerde şubeler açılarak ülke geneline yayılmıştır.
