Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Abraham Maslow tarafından oluşturulmuş, insanın yaşamı boyunca duyduğu ihtiyaçları anlatan bir teoridir. Abraham Maslow’un söylediğine göre insanın ihtiyaçlarını dış etmenler belirlemez, tersine insanın ihtiyaçlarını belirleyen şey insanın kendi içerisinde duyduğu ihtiyaçlardır. Dışarıdan kişinin ceza ya da ödülle karşılık bulması ile ihtiyaçları arasında doğru bir orantı yoktur. Maslow, bu gibi durumların kişinin motivasyonu üzerinde etkili olmadığını söyler.
Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Nedir?
Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi, insanın ihtiyaçlarının sınırsız olduğunu söylemektedir. Maslow insanların bir ihtiyaçlarını giderdikten sonra yeni bir şeylere ihtiyaç duyduğunu savunur. Bu sürekli devam eden bir döngüdür ve sonu gelmez. Ayrıca insanların ihtiyaçlarını karşılamasının ardından duyduğu hoşnutluk hiçbir zaman tam değildir. İnsanın tam anlamıyla hoşnut olmasının neredeyse imkansız olduğu söylenir. Fakat ihtiyacın giderilmesi, kişi için büyük bir motivasyon kaynağı olarak kabul edilir. Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi, ihtiyaçların düzeyini bir piramit üzerinden basamaklarla ifade eder. Bu basamaklar 5’e ayrılır. Yani insanın ihtiyaçlarını 5 temel başlık altında toplar.
Maslow Piramidi Teorisi Nedir?
Maslow piramidi insanların ihtiyaçlarını 5 ana başlık altında incelemektedir. Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi insan ihtiyaçlarını şu başlıklar altında toplar;
- Fizyolojik İhtiyaçlar: Maslow fizyolojik ihtiyaçlarını gidermemiş bir insan için diğer ihtiyaçların pek önemi olmadığını söyler. Bu nedenle insanın en önemli ihtiyaçlarını fizyolojik ihtiyaçların oluşturduğunu söyler. Yani ilk olarak açlık, susuzluk gibi temel ihtiyaçların karşılanması gerekir.
- Güvenlik İhtiyacı: Barınma, kendini dış etmenler dolayısıyla gelecek zararlardan koruma gibi ihtiyaçlar için, insan temel ihtiyaçlarından sonra güvenlik ihtiyacı hisseder. Kişilerarası iletişimde de insan güvende olduğunu bilmek ister ve bu ihtiyaç iletişimde de devreye girer.
- Sosyal İhtiyaçlar: Maslow insanların tek başına ve sevilmeden yaşayamayacağını söyler. Bu nedenle sevgi ve toplum içerisinde kabul görme gibi şeylere ihtiyaç duyduğunu savunur. İnsanlar sosyal ihtiyaçlarını gideremediklerinde, aidiyet duygusundan da yoksun olurlar.
- Değer Verilme / Saygınlık İhtiyacı: Yukarıdaki 3 ihtiyacın sağlanmasından sonra, insanlar statülerine yönelirler. Bulundukları ortamda statüleri ile kabul görmek ve saygı duyulan birisi olmak isterler. Başarmış olmanın verdiği tatmin hissi, değerli hissedilmesini sağlar.
- Kendini Gerçekleştirme: Son olarak piramidin en üstünde kendini gerçekleştirme ya da bir işi başarma ihtiyacı yer alır. Herkes kendisine ait özelliklerini kanıtlama ihtiyacı hisseder ve piramidin sonunda da buraya ulaşmaya çalışır.
Kendini Gerçekleştiren İnsanın Özellikleri
Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi piramidinin en üstünde yer alan kendini gerçekleştirme, Maslow’a göre insanın ihtiyaçları arasında en son ulaşmak istediği yerdir. Peki kendini gerçekleştirmiş bir insanın ne gibi özellikleri olur diye bakmak gerekirse;
- Kendini gerçekleştirmiş bir insan artık hem kendilerini hem de başkalarını olduğu gibi kabul etmeye başlarlar.
- Düşünce ve davranışları tamamen oturur. Bu konuda insanlara farklı davranmayı tercih etmezler ve herkese içten tavırlarla yaklaşırlar.
- Kendileri üzerine yoğunlaşmaktan kaçınıp, eğer bir sorun varsa bu sorun üzerine yoğunlaşırlar ve sorunun nasıl çözülebileceğini bulmaya çalışırlar.
- Kendini gerçekleştirmiş insanların mizah anlayışları da gelişmiş olur.
- Yaratıcı tarafları daha da ön plana çıkar ve artık birçok işte bunu ortaya koyabilirler.
- Çevrelerinde çok fazla insan olmasını tercih etmezler. Az insanla iletişim kurarlar fakat bu iletişimi olabildiğince derin kurmayı isterler.
- Onlar için diğer insanların refahı da en az kendilerinin refahı kadar önemlidir.
Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi çerçevesinde kendini gerçekleştirmiş bir insanın sahip olduğu özellikler bu şekilde sıralanmaktadır. İlk iki basamak, insanın temel ihtiyaçlarını oluştururken, basamak yukarıya doğru çıktıkça, insan gelişimine önem vermeye başlar ve ihtiyaçlar buna evrilir.
