İnsanların istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için ekonomik faaliyetler yaptığını, ülkemizin coğrafi özelliklerinin yapılan ekonomik faaliyetleri etkilediğini öğrenmiştiniz. Yer şekilleri, iklim, su kaynakları gibi doğal faktörler; nüfus ve ulaşım gibi beşerî faktörler ülkemizde bir yere yatırım yapılmasında belirleyici olan özelliklerdir.
Ülkemizin doğusunda yer şekilleri dağlık ve engebelidir. Bu kısımlar iklime ve bitki örtüsüne bağlı olarak hayvancılık yatırımları yapmaya uygundur. Bu nedenle ülkemizin doğusunda et ve süt ürünleri tesisleri kurmak doğru bir yatırım olabilir.
Ülkemizin orta kesiminde ova ve platolar fazladır. Yaz aylarının karasal iklime bağlı olarak kurak geçmesinden dolayı bu zamanlarda buğday tarımı yapılmaktadır. Bu nedenle ülkemizin orta kesiminde unlu mamuller (makarna, bisküvi gibi) tesisi kurmak doğru bir yatırım olabilir.
Ülkemizin güney kıyıları iklim koşullarından dolayı yaz aylarında, turizm faaliyetleri için uygundur. Özellikle Antalya, ülkemizde deniz turizminin en çok geliştiği illerimiz arasındadır. Bu nedenle Antalya’da turizme yönelik yatırımlar (otel, restoran, tur organizasyonu, hediyelik eşya üretimi ve satışı gibi) yapılabilir.
Karadeniz kıyıları yer şekilleri bakımından dağlık ve engebelidir. Özellikle Doğu Karadeniz’de yıl boyunca yağış görülür. Bu nedenle bu çevre çay ve fındık yetiştirmeye uygundur. Trabzon ve Rize’ye çay, Ordu ve Giresun’a ise fındığa dayalı üretim tesisleri kurulabilir.
Marmara ve Ege’nin kıyı kesimleri, yer şekilleri bakımından genel olarak düz ve sade bir yapıya sahiptir. Bu yerlerde iklim ılıman, nüfus fazladır. Ülkemizde yatırımların en fazla yapıldığı yer ise İstanbul ve çevresidir. Ulaşım olanaklarının gelişmiş olmasından dolayı ham madde temininde zorluk yaşanmamaktadır. İstanbul ve çevresinde birçok ekonomik faaliyete bağlı iş kolları kurulabilir.
Ülkemizin güneydoğusu yer şekilleri bakımından düz ve sade bir yapıya sahiptir. İklim koşullarından dolayı yaz ayları kurak geçer. Su probleminin GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) ile çözülmesinden sonra bu bölge ülkemizde pamuğun en çok üretildiği yer konumuna gelmiştir. Bu nedenle ülkemizin güney doğusunda pamuklu dokuma fabrikası kurmak doğru bir yatırım olabilir.
Yeni iş kurarak veya mevcut işleri geliştirerek mal ve hizmet üreten kişiye girişimci adı verilir. Sizler de hayatınızın ilerleyen dönemlerinde girişimci olarak yatırım yapabilirsiniz. Şimdi bir yere yatırım yapılırken dikkat edilmesi gereken faktörleri öğrenelim.
Yatırım Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler
Sermaye
Yatırım yapabilmek için en önemli faktördür. Sermaye, yatırımın kurulması ve yürütülmesi için gerekli olan paradır. Örneğin, deniz kıyısında otel inşa etmek veya herhangi bir yerde yumurta üretimi yapmak amacıyla tavuk çiftliği kurmak yeterli sermaye olursa gerçekleşebilir. Araç gereç temini, enerji ve ham madde alımı, üretilen ürünlerin tüketiciye taşınması, çalışan işçilerin ücretlerinin karşılanması için sermaye gereklidir. Devletimiz, iş fikri olan girişimcilere yardımcı olmak için Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) aracılığıyla sermaye desteği sağlamaktadır.
Ham madde
İşlenmemiş veya yarı işlenmiş maddelere ham madde adı verilir. Peynir ve yoğurt üretiminde kullanılan süt, un ve makarna üretiminde kullanılan buğday, elektrik üretiminde kullanılan doğal gaz, uçak yapımında kullanılan boksit madeni birer ham maddedir. Yatırım yapılırken kurulacak tesisin, ham madde kaynaklarına yakın olması tercih edilmelidir. Çünkü bu durum üretim maliyetlerini azaltır. Bazı ham madde kaynaklarının, kurulacak tesise yakın olması ise bir zorunluluktur. Örneğin, hasadı yapılan şeker pancarının hemen işlenmesi gereklidir. Bu nedenle şeker fabrikaları üretim alanlarının yakınına kurulur. Eğer ham madde kısa sürede bozulmuyorsa ve ulaşım masrafları fazla değilse kurulacak tesisin ham maddeye yakın olma zorunluluğu yoktur.
Ulaşım
Ülkemizde yeryüzü şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu yerlerde ulaşım ağı yeterince gelişmemiştir. Arazinin düz ve sade olduğu yerlerde ise ulaşım olanakları daha iyidir. Ham maddeleri, kuracağımız tesise taşımak ve tesiste ürettiğimiz ürünleri tüketiciye ulaştırmak gerektiğinden yatırım yapacağımız yerin ulaşım ağını göz önünde bulundurmalıyız. Ulaşımın hızlı olmasının yanında maliyetinin de az olması önemlidir.
Enerji
Yatırım yapılacak tesis için enerji gereklidir. Fabrikalarda makinelerin çalıştırılması, tarımda seraların ısıtılması, otellerin aydınlatmasının sağlanması enerji sayesinde olmaktadır. Enerji, maliyeti olan bir faktördür. Bu nedenle üretim süreçlerinde maliyetin artmasına neden olur. Kurulacak tesisin ihtiyacı olan enerji imkânlar ölçüsünde üretilebilir. Bu amaçla güneş kolektörlerinden ve güneş panellerinden yararlanılabilir.
İş Gücü
Yatırım planı yaparken kurulacak tesiste insan gücüne ihtiyaç olduğu unutulmamalıdır. Ülkemizde genç nüfus fazla olduğu için iş gücü sıkıntısı yaşanmamaktadır.
Pazarlama
Bir ürünün, bir malın, bir hizmetin satışını geliştirmek amacıyla; tanıtmayı, paketlemeyi, satış elemanlarının yetiştirilmesini içeren, etkinliklerin bütününe pazarlama adı verilir. Mal veya hizmet üretmenin amacı elde edilen ürün veya hizmetin insanlara satılmasıdır. Bu nedenle yatırım yaparken pazarlama olanakları göz önünde bulundurulmalıdır. Üretilen ürünler ve hizmetler tüketiciyle doğru bir şekilde buluşturulmalıdır. Bu amaçla reklam ve tanıtım yaparak insanların ilgisini çekmek yerinde olacaktır.
