Bireyler günlük yaşamlarında aldıkları kararları uygularken çeşitli unsurlardan etkilenirler. Örneğin, gelecekte yapacağımız mesleği seçerken kişiliğimizin hangi mesleğe uygun olduğunu, meslek eğitiminin nerelerde verildiğini ve istihdam olanaklarını dikkate almamız gerekir. Tüm bu faktörler gelecekte hangi mesleği seçeceğimizi etkiler. Bu örnekte olduğu gibi yönetim birimlerinin de yönetimde kararlar alırken etkilendiği faktörler vardır. Ülkemizi yöneten kişiler ve kurumlar da çeşitli unsurlardan etkilenerek veya halkın istekleri doğrultusunda aldıkları kararları değiştirebilir, uygulamaya koymaktan vazgeçebilirler. Çünkü yönetim birimleri bir karar alırken halkın isteklerini de göz önünde bulundururlar.
Demokrasinin temel ilkelerinden biri, vatandaşların ülke yönetimine katılmasıdır. Bizler de görüş ve kanaatlerimiz doğrultusunda demokrasinin bir gereği olarak ülke yönetimine katılmalı ve yönetimin karar alma sürecinde etkili olmalıyız.
Aşağıda yönetimin karar alma sürecini etkileyen unsurlardan bazıları verilmiştir. İnceleyiniz.
Yönetimin Karar Alma Sürecini Etkileyen Unsurlar
1- Siyasi Partiler
Benzer siyasi görüşleri paylaşan kişilerin bir ülkenin yönetiminde söz sahibi olmak üzere oluşturdukları örgütlenmeye siyasi parti adı verilir. Siyasi partilerin, demokrasinin temel ilkelerinden biri olduğunu öğrenmiştiniz. Siyasi partilerin nasıl kurulduğu, insanların siyasi partilere nasıl üye olabileceği ve siyasi partilerden nasıl ayrılabileceği anayasamızda aşağıdaki gibi belirtilmiştir. İnceleyiniz.
Parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma
MADDE 68- Vatandaşlar, siyasî parti kurma ve usulüne göre partilere girme ve partilerden ayrılma hakkına sahiptir. Parti üyesi olabilmek için on sekiz yaşını doldurmuş olmak gerekir. Siyasî partiler, demokratik siyasî hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır. Siyasî partiler önceden izin almadan kurulurlar ve Anayasa ve kanun hükümleri içerisinde faaliyetlerini sürdürürler.
Siyasi partiler, anayasada belirtilen kurallara ve kuruluş amaçlarına göre faaliyet gösterirler. Seçimlere katılarak ülke yönetimine talip olurlar. Ülke yönetiminde doğrudan görev alan parti ya da partilere, iktidar partisi adı verilir. Diğer parti veya partiler ise muhalefet partileri olarak adlandırılır. Muhalefet partileri ülke yönetimiyle ilgili düşüncelerini kamuoyuyla ve iktidar partisiyle paylaşır. İnsanlar da kişisel görüşleri doğrultusunda istedikleri siyasi partinin içinde yer alabilir ve partinin çalışmalarına katılabilirler. Düşünce ve fikirlerini yetkili birimlere iletirler. Böylece hem muhalefet partileri hem de insanlar yönetimin karar alma sürecinde aktif olarak görev alırlar.
2- Sivil Toplum Kuruluşları
Bireyler toplumun çeşitli sorunlarını çözmek ve birtakım ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir araya gelerek bazı sosyal kuruluşlar oluştururlar. Yardımlaşma, dayanışma ve iş birliği içinde hareket ederek toplum yararına hizmet eden bu örgütlere sivil toplum kuruluşu adı verilir. Çeşitli alanlarda hizmet etmek amacıyla gönüllülük esasına göre kurulan bu kuruluşlar bazı durumlarda yönetimin karar alma sürecine etki edebilmektedir.
TEMA Vakfı, ülkemizde erozyonla mücadele etmek ve ağaçlandırma çalışmaları yapmak amacıyla kurulan bir sivil toplum kuruluşudur. TEMA Vakfı, çevreyle ilgili düşüncelerini yönetim birimleriyle paylaşarak yönetimin çevreyle ilgili sorunları çözmesinde yardımcı olur.
3- Medya
İnsanlar arasında iletişimi sağlayan radyo, televizyon, gazete ve Genel Ağ gibi basın yayın organlarının tümüne medya adı verilir. Medya sayesinde iletilmek istenen mesajlar, aynı anda çok sayıda kişiye ulaştırılabilir. Bireyler yaşadıkları yerde karşılaştıkları sorunları, yönetim birimlerine medya aracılığıyla iletebilirler. Örneğin, çocuklarının oyun oynayacağı bir parka ihtiyaç olduğunu düşünen mahalle sakinleri, seslerini yetkililere medya organları ile duyurabilir. Haberi alan yetkililer de mahalle sakinlerinin taleplerini yerine getirmek için harekete geçebilir.
4- Bireyler (Kamuoyu)
Yönetimin karar alma sürecine etki eden unsurlardan biri de bireyin kendisidir. Birey, seçme ve seçilme hakkını kullanarak kendisini yönetecek olan kişileri belirler. Görevini yaptığını düşündüğü kişileri bir sonraki seçimde yeniden seçebilir. Bunun tam aksini düşünüyorsa başka kişilerin kendisini yönetmesi için oyunu kullanır. Birey, toplum için yararlı olan konularda görüşlerini bulunduğu yerin yöneticilerine iletebilir. Bunun için en etkili yöntemlerden biri dilekçe hakkının kullanılmasıdır. Gerekli gördüğümüz durumlarda ilgili makamlara dilekçe yazarak taleplerimizi iletmeli ve yönetimin karar alma sürecine etki etmeliyiz. Örneğin, belediyenin toplu taşıma araçlarının yaşadığımız mahalledeki hizmetlerinde aksama olduğunu düşünelim. Bu durumda yaşadığımız yerleşim biriminin bağlı olduğu belediyeye bir dilekçe yazmalı ve durumu yetkililere bildirmeliyiz.
Toplumu ilgilendiren herhangi bir konu hakkında halkın benimsediği ortak görüşe kamuoyu adı verilir. Kamuoyu, toplumun sorunlarının çözümünde önemli bir etkiye sahiptir. Yönetimde yetkili olan kişiler, kamuoyunun görüşlerini genellikle dikkate almaktadır. Eğer yöneticiler bireylerin taleplerini haklı görürlerse almış oldukları kararı yeniden gözden geçirirler ve kamuoyuna uygun karar verirler.
