Salça, yufka, erişte ve turşu gibi besinlerin evlerde hazırlanması ülkemize ait kültürel değerlerden biridir. Okuduğunuz haberdeki kadınlar kültürel değerlerini yaşatmaya özen göstermektedirler. Havzalı kadınların yaşattığı bu kültürel değer, onların kaynaşmasına ve toplumsal birlikteliğin oluşmasına katkı sağlamaktadır.
Bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği, kuşaktan kuşağa aktardığı maddi ve manevi özelliklerin tümüne kültür denir. Kültür bir milleti diğer milletlerden ayıran yaşam tarzı, duygu ve düşüncelerin oluşturduğu ortak değerler olarak da ifade edilebilir. Kültür, içinde bulunduğumuz toplumun kimliğini oluşturur.
Birey yaşadığı toplumun kültürel özelliklerini ailesinden, akrabalarından, arkadaşlarından, okuldan veya iş ortamından öğrenir. Bu öğrenme süreci ömür boyu sürer. Birey, yaşadığı toplumun kültürünü öğrendikçe toplumun diğer bireyleriyle daha sağlıklı iletişim kurar. Bu durum toplumsal birlikteliğin oluşması açısından önemlidir. Kültürel değerler, zaman içinde bireyler tarafından yeni eklemeler yapılarak veya mevcut bazı unsurlar çıkarılarak değişikliğe uğrayabilir. Bu nedenle her toplum kendi kültürünü korumaya özen göstermelidir.
Şimdi kültürümüzü oluşturan unsurlardan bazılarının toplumsal birlikteliğin oluşmasındaki yerini ve rolünü inceleyelim.
Dil
İnsanların duygu ve düşüncelerini birbirine aktarmak için sözcükler ya da işaretler aracılığıyla kurduğu iletişime dil adı verilir. Bir milletin yaşayışına dair her türlü maddi ve manevi değerler dil ile ifade edilir. Şiir, türkü, mani, ninni, destan gibi kültürel değerler dil ile oluşturulur ve sonraki nesillere de dil ile aktarılır. Örneğin, Orhun Yazıtları Kök Türkler tarafından oluşturulan bir alfabe sayesinde yazılmış ve günümüze kadar gelmiştir. Oğuz Kağan Destanı, Ergenekon Destanı ve Göç Destanı da dil sayesinde bizlere kadar ulaşmıştır. İnsanların yaşanmışlıklarını anlatan türküler, bebeklere söylenen ninniler, geçmiş dönemdeki insanların yaşam tarzları, sanat ve estetik anlayışları, birbirleriyle iletişimleri de dil sayesinde günümüze kadar ulaşmış unsurlardandır.
Din
Din, kültür unsurları içinde önemli bir yere sahiptir. Din, insanların duygu ve düşüncelerini etkiler. Bunun sonucunda toplumun düşünce ve yaşayış biçimi etkilenerek kültürü şekillenir. Her kültür, ait olduğu toplumdaki insanların inandığı dinin izlerini taşır. Her birey kendi değerleri doğrultusunda inandığı dinin gereklerini yerine getirebilmelidir. Toplumsal birlikteliğin oluşması için insanların dinî inançlarına saygı göstermek önemlidir.
Tarih
Kültürü meydana getiren unsurlardan biri de tarihtir. Tarih sayesinde bir milletin oluşturduğu ortak kültür mirası geçmişten günümüze aktarılabilir. Bu sayede bireyler geçmişine ait kültürel değerleri öğrenerek bunları yaşatmaya çalışır. İnsanların geçmişlerini bilmesi, ortak bir tarih bilincine sahip olması toplumsal birlikteliğin oluşmasında etkilidir. Örneğin, Çanakkale ve Kurtuluş Savaşları hakkında bilgi sahibi olan bireyler; savaş esnasında insanların omuz omuza vererek mücadele ettiklerini, el birliğiyle ülkelerini kurtarmak uğruna can vermekten çekinmediklerini de öğrenirler.
Tarih bilinciyle hareket edilmesi toplumdaki insanlar arasında birliktelik oluşmasını sağlar. Millî bayramlarımızın ülkemizin dört bir yanında coşkuyla kutlanması bunun en güzel örneklerindendir.
Toplumsal birlikteliğin oluşmasında dil, din, tarih dışında gelenek ve görenekler gibi kültürel unsurlar da vardır. Büyüklere saygı ve küçüklere sevgi göstermek, misafirlere ikramlarda bulunmak, hastaları ziyaret etmek bunlara örnektir. Ülkemizde misafirliğe gidildiğinde orada karşılaşılan herkesle selamlaşılır. Yaşça büyüklerin elleri öpülür, küçüklere sevgi gösterilir. Ev sahipleri tarafından misafirlere ikramlarda bulunulur. Bayram günleri insanlar birbirlerinin bayramlarını kutlayarak hâl ve hatırlarını sorar. Bu unsurlar bireyler arasındaki toplumsal birlikteliğin oluşmasını sağlayan sosyal bağlara örnektir.
Ülkemizde halı ve kilim dokumacılığı, eskiden beri süregelen önemli kültürel değerlerimizden biridir. Genellikle kadınlar evlerinde veya atölyelerde bir araya gelerek bu işi beraberce yaparlar.
Toplumumuzda askerlik görevini yerine getirecek kişiler için asker uğurlama törenleri düzenlenir. Askere gidecek kişiler ailesi, akrabaları ve arkadaşları tarafından beraber uğurlanır. Yine benzer şekilde toplumumuzda düğün törenlerinde de insanlar bir araya gelmekte, halk oyunları eşliğinde beraber eğlenmektedir. Düğüne katılan davetliler evlenecek kişilere genellikle hediyeler verirler. Tüm bunlar insanlar arasındaki toplumsal birlikteliğin oluşmasını sağlayan kültürel bağlara verilebilecek örneklerdir.
Ülkemizde her yıl Orta Asya’da yaşayan Türk topluluklarının yaptıkları sporların, oynadıkları oyunların, kaldıkları çadırların ve yaşam biçimlerinin tanıtıldığı “Etnospor Festivali” düzenlenmektedir. Bu festivale günümüzde varlıklarını sürdüren Türk devletlerinden sporcular ve misafirler katılmaktadır. Katılımcılar Etnospor Festivali sayesinde aynı sporları yaparak, aynı oyunları oynayarak, aynı kıyafetleri giyerek bir araya gelmektedir. Etnospor Festivali ile bir araya gelinmesi insanlar arasındaki toplumsal birlikteliğin oluşmasını sağlayan tarihî bağlar sayesinde olmaktadır.
Bireyler sosyal, kültürel ve tarihî bağlar sayesinde topluma uyum sağlarlar. Bu sayede kendilerini yaşadıkları toplumun bir parçası olarak görürler ve topluma aidiyet duyguları gelişir. Aynı toplumda yaşayan bireylerin kültürel değerlerine sahip çıkmaları birlik ve beraberlik içinde yaşamalarını kolaylaştırır. Türk toplumu olarak bizlere düşen kendi kültürümüze sahip çıkmaktır. Bu sayede toplumda dayanışma ve birlik duygusunu artırarak “biz bilincini” kazanabiliriz.
