Kişiliğin Ölçülmesi
Kişiliğin ölçülmesi, bireylerin davranışlarını yorumlamak, anlamaya çalışmak için değişik faktörlere bağlı olan kendi başına yeterince karmaşık olan bir sürecin yani kişiliğin bilinmesini ifade eder.
Bu nedenle kişiliği ölçmek zordur. Kişiliğin ölçülmesi ile ilgili günümüze kadar çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Kişilik gibi karmaşık bir süreci mutlak olarak ölçmeye çalışmak ve bunu nesnel biçimde ortaya koymak neredeyse imkânsızdır.
Ancak geliştirilen testler, zamanla testlerin geçerlilik ve güvenilirliklerinin sağlanması ölçüm yapılan insanlar hakkında ön bir fikir vermiştir. Bu testlerden işe alma, meslek seçimi, psikolojik kaynaklı hastalıkların tanı ve teşhisinde yararlanılmaktadır.
Kişilik Testleri
Günümüze kadar geliştirilen kişilik testleri bireyin kişilik özelliklerini öğrenme ve bilmeyi amaçlar. Temel olarak da objektif ve projektif kişilik testleri olmak üzere ikiye ayrılır.
a. Objektif Kişilik Testleri
Önceden hazırlanarak oluşturulan soruların cevaplanması, buna uygun standart puanlama ve yorumu da içeren işlemleri ifade eden; kalem kâğıt testleri de denilen testler bu gruba girer.
Testlerin amacı kişiyle ilgili tavır ve tutumları hakkında ayrıntılı bilgi edinmektir. Bu tür testlerin temelini Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI kişilik testi) oluşturur. 1939 yılında Minesota Üniversitesi tarafından geliştirildiği için aynı adla anılır.
566 sorudan oluşan bu testin dünyanın birçok yerinde farklı kültürlere göre uyum ve standardizasyonu yapılmıştır. Türkiye için de uyum ve standardizasyon çalışması yapılmıştır. Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması yapıldıktan sonra objektif testlerden biri olarak kabul edilir.
b. Projektif Kişilik Testleri
Objektif testler gibi sorular şeklinde önceden hazırlanmayan, ancak bireyin kişisel yatkınlıklarını, obje ile ilişkilerini, bireysel savunmalarını, duygu dünyasını, çatışma gibi kişilik özelliklerini oluşturan temel kavramlar hakkında bilgi edinmeyi amaçlayan ve klinik amaçlarla da kullanılan testlerdir.
Rorschach (Roşa) testi, üzerine mürekkep dökülen beyaz kâğıdın katlanmasıyla oluşan şeklin yorumlanması sonucu test uygulanan bireyin kişiliği hakkında bilgileri açığa çıkartmayı amaçlayan bir kişilik testidir.
Kişilik testlerinin hazırlanma, uygulama ve değerlendirme safhalarında tüm süreci yönetenlerin profesyonel ve uzman kişiler olması önemlidir. Çünkü, örneğin iş yeri için eleman seçiminde uzman olmayan birinin bu testleri uygulayıp doğru kişiyi seçmesi mümkün değildir.
Kaynak:12.Sınıf Psikoloji Ders Kitabı (PDF)
