Kâzım Karabekir Hayatı ve Başarıları

İstanbul’da doğdu. 1905’te Harp Akademisini bitirdikten sonra kurmay subay oldu. Balkan ve I. Dünya Savaşlarına katıldı. I. Dünya Savaşı’nda Irak ve Doğu Cephelerinde görev yaptı, Çanakkale Savaşı’na katıldı. Doğu Anadolu’da Ermenilere karşı başarılı savaşlar verdi.

Mondros Mütarekesi’nden sonra Doğu Anadolu Bölgesi’nde 15. Kolordu Komutanlığına tayin edildi. Bu görevde iken Ermenilere karşı Türkleri korumaya çalıştı. Erzurum Kongresi’nin toplanmasında aktif görev aldı. 1920’de açılan Büyük Millet Meclisinde milletvekili oldu. 1924’te askerlikten ayrılarak siyasetle uğraşmaya devam etti. 1946’da Büyük Millet Meclisi başkanı seçildi.

Kazım Karabekir Kimdir?

Musa Kazım Karabekir (23 Temmuz 1882, İstanbul – 26 Ocak 1948, Ankara), Musa Kazım Zeyrek adı ile doğdu, Türk askeri ve politikacıydı. “Alçıtepe Kahramanı” olarak bilinir. Doğu Cephesi’ndeki başarılarından dolayı Türk Kurtuluş Savaşı’nı başlatan komutanlar arasında yer alarak Kırmızı-Yeşil Şerit İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğullarına dayanmaktadır.

İlk yılları ve eğitimi

Jandarma Alay Komutanı Mehmed Emin Bey’in oğlu olarak 23 Temmuz 1882’de İstanbul’da doğdu. Kazım Karabekir ilkokula İstanbul Zeyrek’te başladı. Babası Mehmet Emin Paşa’nın Mekke’ye atanmasından sonra eğitimine burada devam etti. Mehmet Emin Paşa’nın vefatından sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a gelen Kazım Karabekir, 1894’te Fatih Askeri Rüştiyesi’ne girdi. 1897’de Kuleli Askeri İdadisine girdi ve 1899’da bu okuldan mezun oldu. 1902’de Kara Harp Okulu’ndan, 1905 yılında ise Mekteb-i Erkân-ı Harbiye’den mezun oldu.

Askerî kariyeri

1907’de Enver Paşa ile birlikte İttihat ve Terakki’nin Manastır şubesini kurdu. 1909’da 31 Mart’taki olayı bastırmak için kurulan Hareket Ordusu’na katıldı. 1912’de Birinci Balkan Savaşı’na katıldı.

I. Dünya Savaşı

Avrupa’nın genel bir savaşa sürüklendiği bu dönemde Paris’te görev başındaydı. Ama o bunu anladı ve 14 Temmuz 1914’te İstanbul’a döndü. 3 Ağustos 1914’te Genelkurmay II. (İstihbarat) şube müdürü olarak atandı. Savaşla ilgili düşünceleri, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarını güçlendirmek, boğazdaki kuvvetleri desteklemek ve mümkün olduğunca savaşa girmekten kaçınmaktı.

Genelkurmay Başkanlığı’nda görevine devam ederken, soruşturma nedeniyle Konya’ya gönderildi. 29 Kasım 1914’te “Üç Yıl Hazerî Kıdem Artışı” adıyla 9 Aralık 1914’te yarbay rütbesine terfi etti ve 6 Ocak 1915’te İran harekâtına komutan olarak gönderildi. Halep’e vardığında Sarıkamış’ta 3. Ordu’nun büyük bir felakete uğradığı ve emrindeki kuvvetlerin Doğu Cephesi’nde görevlendirildiği kendisine söylenerek Süleyman Askeri Bey’in yerine Irak Havalisi Kuvvetleri Komutanlığı’na ve Basra Valiliğine tayin edildi. Böylece Süleyman Askeri Bey’in yerine geçmek üzere İstanbul’a geldi.

Çanakkale Cephesi

6 Mart 1915’te İstanbul’a vardığında, 5. Kolordu’ya bağlı İstanbul Kartal’daki 14. Tümen komutanlığına atandı. Bu görevdeyken Marmara Denizi’nin ve Karadeniz kıyılarının tahkimatı konusunu ele aldı. Ancak 14. Tümen Gelibolu’ya gönderildiğinde Seddülbahir ve Kerevizdere muharebelerine katıldı (12-13 Temmuz 1915). Fransızlar Kerevizdere’deyken Haziran ayından beri Zığındere ve Kerevizdere bölgelerine saldırıyorlardı. Fransızların amacı, Türk ordusunun dikkatini güney bölgesine çekmekti. Böylece Ağustos ayında Anafartalar’a çıkarmanın başarısını garanti altına almak istediler. Fransız planı başarılı oldu ve Türk kuvvetlerinin çoğu güney bölgesine taşındı. Bu amaca ulaşmak için İngilizler I. Tümen ile 12 Temmuz sabahı saat 07:00’de Türk kanadı Kereviz Dere bölgesine taarruza geçtiler. Batıdan ise Türk tümenlerinin 1, 4, 7 ve 9. tümenleri önde, 6. tümenleri arkada tutuldu. 7. Tümen cephesine saldıran İngiliz tümeninin saldırıları her iki günü de başarısızlıkla sonuçlandı. 4. Tümen cephesine hücum eden Fransız taarruzları, bölgede devam eden 6. Tümen’in kullanılması nedeniyle geliştirilemedi. Birkaç metre ileri geri hareketler şeklinde gelişen muharebede çok kan döküldü ve Türk kaybı 9.700 kişiye ulaştı.

Kerevizdere muharebeleri sırasında 5. Kolordu Komutanlığı 14. Tümen Komutanı olarak görev yaptı. Bu hizmeti sırasında 6-13 Ağustos 1915 muharebelerinde de yer aldı. Bu muharebeler sırasında İtilaf kuvvetleri Türk kuvvetlerinin hareket etmesini engellemek için 6-7 Ağustos tarihlerinde Arıburnu ve Anafartalar bölgelerine Kirte istikametinde taarruz etti. Ancak her iki saldırı da kayıplarla püskürtüldü. Daha sonraki küçük çaplı saldırılar sonuçsuz kaldı. Bundan sonra mevzi muharebeleri bu cephede düşmanın tahliyesine kadar devam etti. İtilaf kuvvetleri böylece çıkarmanın ilk gününde ele geçirmeyi planladıkları Alçıtepe’yi ele geçiremedi. Her yönden avantajlı olmasına rağmen Türk direnişine karşı ancak 5 km ilerleyebildi. Bu muharebelerde düşmana karşı 3,5 ay başarıyla savaştı. Askeri kişiliğinden dolayı övüldü ve Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası ile onurlandırılarak Miralay rütbesine yükseldi. Ayrıca Almanya’dan ikinci derece Kron Dö Braş Kılıçlı Nişanını ve Osmanlı İmparatorluğu’ndan Gelibolu Şeref ve Savaş Madalyası aldı. Eylül 1915 – 9 Ocak 1916 Mevki savaşlarında Güney Grubu Komutanlarına bağlı 2. Bölge Komutanlığı’nda 14. Tümen Komutanlığına atandı. Savaş devam ederken, komutasındaki 14. Tümen 11 Ocak 1916’da bölgeyi terk etti.

Ailesi

Evlilik hayatına 1924 yılında 42 yaşında Aydınlı Cemal Bey’in kızı İclal Hatun (1900-1954) ile başladı. Bu evlilikten Hayat (1927-2018), Emel (1927-1984) ve Timsal (26 Ocak 1941-?) adlarında üç kızı oldu. En küçük kızı Timsal Karabekir, çeşitli TV programlarında veya konferanslarda anılarını anlatıyor.

Eserleri

• Ankara’da Savaş Rüzgarları
• Bir Düello ve Bir Suikast [ISBN 975-7369-39-X]
• Birinci Cihan Harbi 1-4 [ISBN 975-7369-21-7]
  • Birinci Cihan Harbine Neden Girdik? [ISBN 975-7369-21-7]
  • Birinci Cihan Harbine Nasıl Girdik? [ISBN 975-7369-22-5]
  • Birinci Cihan Harbini Nasıl İdare Ettik? [ISBN 975-7369-23-3]
  • Birinci Cihan Harbini Nasıl İdare Ettik? [ISBN 975-7369-24-1]
• Cumhuriyet Tarihi Set 1
• Cumhuriyet Tarihi Set 2
• İstiklal Harbimiz 1-5
• Paşaların Kavgası
• Paşaların Hesaplaşması
• İzmir Suikastı
• Çocuklara Öğütler
• Hayatım
• İttihat ve Terakki Cemiyeti 1896-1909
• Ermeni Dosyası
• İngiltere, İtalya ve Habeş Harbi
• Kürt Meselesi
• Çocuk, Davamız 1-2
• İstiklal Harbimizin Esasları
• Yunan Süngüsü
• Sanayi Projelerimiz
• İktisat Esaslarımız
• Tarihte Almanlar ve Alman Ordusu
• Türkiye’de ve Türk Ordusunda Almanlar
• Tarih Boyunca Türk-Alman İlişkileri
• İstiklal Harbimizde İttihad Terakki ve Enver Paşa 1-2
• İstiklal Harbimizin Esasları Neden Yazıldı?
• Millî Mücadele’de Bursa
• İtalya ve Habeş
• Ermeni Mezalimi
• Sırp-Bulgar Seferi
• Osmanlı Ordusunun Taarruz Fikri
• Erkan-i Harbiye Vezaifinden İstihbarat
• Sarıkamış, Kars ve Ötesi
• Erzincan ve Erzurum’un Kurtuluşu
• Bulgaristan Esareti – Hatıralar, Notlar
• Nutuk ve Karabekir’den Cevaplar

Mirası

Erzurum’da 1968 yılında yapılan Cemal Gürsel Stadı’nın adı 10 Ağustos 2012 tarihinde alınan bir kararla Kazım Karabekir Stadı olarak değiştirilmiştir.