Virtual Private Network’ün kısaltması olan VPN, Türkçe olarak Sanal Özel Ağ anlamına gelmektedir. Microsoft bünyesinde 1996 yılında ortaya çıkan VPN teknolojisi genel olarak şifresiz bir altyapıya sahip olan internet üzerinde gizlilik ve güvenlik sağlar.
Wikipedia gibi web sitelerin erişime engelli olduğu dönemlerde popülerliği artan VPN programları Covid-19 pandemisinin başlaması ile birlikte sıkça kullanılmaya başlanmıştır.
VPN Nedir? Nasıl Kurulur?
VPN nedir? Nasıl Kurulur? VPN en az iki cihaz arasında veya ağlar arasında tünelleme protokolleri aracılığıyla oluşturulan sanal özel bir ağdır.
1996 yılında iki bilgisayar arasında oluşturulan sanal özel ağ ile ortaya VPN teknolojisi çıkmıştır. Hem işletmeler hem bireyler VPN’den internet üzerinde çevrimiçi gizlilik ve güvenlik elde etmek için yararlanmaktadır.
VPN nasıl kurulur? Modern VPN programları ile artık oyun konsollarında veya akıllı televizyonlarda bile VPN kullanmak çok kolay bir hal almıştır.
Bireysel olarak yurtdışından sunucu kiralayıp VPN kurabilir veya VPN programlarından yararlanabilirsiniz.
Bir VPN sağlayıcısı seçtikten sonra bilgisayarınıza veya programı kullanmak istediğiniz cihaza kurulum gerçekleştirebilirsiniz. Kurulumdan sonra VPN sağlayıcısının sunduğu konumlar arasından seçim yaparak dünyanın herhangi bir yerinden internete bağlanabilirsiniz.
VPN Çeşitleri Nelerdir?
VPN’in iki çeşidi bulunmaktadır:
Remote Access VPN
Uzaktan Erişim Sağlayan VPN çeşidi hem modern VPN programları hem de uzaktan veya evden çalışanların şirket ağına güvenli bir şekilde bağlanmasını isteyen işletmeler tarafından kullanılmaktadır. Bireysel kullanıcılara izin verir.
Site to Site VPN
Alandan Alana VPN ise ağlar arasında sanal özel ağ oluşturulmasına olanak verir. Örneğin, farklı ülkelerdeki ofislerin ağları Site to Site VPN ile merkez ofis ağına bağlanabilir.
VPN Tünelleme Protokolleri
VPN tünelleme protokolleri nelerdir? VPN’in kurulması için tünelleme protokolleri kullanılır. Tünelleme protokolü sayesinde sanal özel bir ağ oluşturulur.
PPTP
Noktadan Noktaya Tünelleme Protokolü (PPTP), en ilkel tünelleme protokolü olarak bilinir. Microsoft bünyesinde bu protokol aracılığıyla ilk özel sanal ağ oluşturulmuştur. Sadece 128-bit anahtarı desteklediğinden dolayı güçlü bir şifreleme sağlamaz fakat hızlı bir protokoldür.
SSTP
Güvenli Soket Tünelleme Protokolü (SSTP), Windows işletim sistemlerinde kullanılabilen bir protokoldür. TCP Port 443 üzerinden SSL (Güvenli Soket Katmanı) kullanarak birçok güvenlik duvarını ve proxy (vekil) sunucularını aşar. 256-bit anahtar ve AES (Gelişmiş Şifreleme Standardı) algoritması ile birlikte kullanıldığından güçlü şifreleme ve dolayısıyla güvenlik sağlar.
IKEv2/IPSec
İnternet Anahtar Değişim Versiyon 2 (IKEv2), İnternet Protokol Güvenliği (IPSec) ile birlikte kullanılan bir protokoldür. VPN bağlantısının kopması durumunda geri bağlanmayı kolaylaştıran bir protokoldür. Kurulumu kolaydır. AES-256 bit anahtar şifrelemeyi bu protokol de destekler.
L2TP/IPSec
PPTP’nin bir üst versiyonu olan L2TP protokolü de IPSec ile birlikte kullanılmaktadır. L2TP direkt olarak kimlik doğrulama ve şifreleme mekanizmalarını desteklemediğinden dolayı IPSec ile birlikte kullanılmaktadır. Bazı güvenlik duvarlarını aşamayabilir.
OpenVPN
OpenVPN açık kaynak koduna sahip, güvenlik duvarlarını aşabilen, yüksek güvenliğe sahip bir VPN protokolüdür. OpenVPN hem UDP (Kullanıcı Veri Birim Protokolü) hem TCP (Aktarım Kontrol Protokolü) portlarında kullanılabilir. VPN’in video içerikleri için kullanılacağı durumlarda UDP portu daha elverişlidir. AES-256 bit şifrelemeyi destekler.
Lightway
Bir VPN sağlayıcısının protokolü olan Lightway hala beta test aşamasında.
VPN Ne İşe Yarar?
VPN ne işe yarar? VPN programlarının kullanım amaçları nelerdir?
IP Adresi Gizleme
VPN ile IP adresi gizlenebilir ve istenilen ülkeye ait IP adresi elde edilebilir. IP adresinin açılımı internet protokol adresidir. İnternet servis sağlayıcıları internete bağlanan her cihaza iletişim kurabilmeleri için IP adresi atar. IP bilgisi her veri paketinin başlığında yer alır ve fiziki konumu belirtir.
VPN programları cihazların gerçek IP adresini gizler. VPN ile ABD veya İngiltere’ye ait IP adresi orada konumlanmış VPN sunucusu üzerinden internete bağlanarak elde edilir.
Erişim Engellerini Aşma
VPN programları erişim engellerini aşmaya yardımcı olmaları ile popüler hale gelmiştir. Erişim engelleri genel olarak iki şekilde yapılır:
IP Bazlı Engellemeler
IP bazlı engellemelerde bir web siteye belirli bir konuma ait olan IP adreslerinin erişimi engellenir. IP adresi başka bir ülke ile değiştirildiğinde IP bazlı erişim engelleri aşılır.
Derinlemesine Paket İnceleme
Derinlemesine Paket İnceleme (DPI) veri paketlerinin içeriğinin incelenmesidir. İnternet Servis Sağlayıcıları veri paketlerinin içeriğini inceleyerek belirli anahtar kelimeler üzerinden erişim engeli uygulayabilir.
Sınırsız Çevrimiçi İçerik
VPN sayesinde sadece erişim engelleri aşılmaz. Başka ülkede piyasaya sürülen çevrimiçi oyunlar VPN ile o ülkenin IP adresi elde edilerek oynanabilir. Netflix ABD içerikleri VPN ile ABD’den internete bağlanarak izlenebilir.
Sınırsız Bant Genişliği
VPN programlarından bazıları sınırsız bant genişliği sağlar. Bazı ülkelerde yüksek bant genişliği sonucunda internet hızı yavaşlatılıyor ve hatta fazla kullanımlar ücretlendiriliyor. Sınırsız bant genişliği ile yüksek çözünürlüklü videolar tereddütsüz ve kota sınırlaması olmadan VPN ile izlenebilir.
Wi-Fi Ağlarında Gizlilik ve Güvenlik
VPN programları veri paketlerini gelişmiş şifreleme algoritmaları ile şifrelediği için özellikle ortak Wi-Fi ağlarında internet trafiğinin gizliliği ve güvenliği sağlanır. Otel, havaalanı veya okul gibi yerlerde internet trafiği ağ operatörleri tarafından görülebilir. Normal şartlarda internet servis sağlayıcıları internet trafiğini görmektedir. VPN ile internet trafiği şifrelenir.
Ücretsiz VPN
Ücretsiz VPN programları kullanılmalı mıdır? Bir web siteye kısa süreli olarak giriş yapmak için kullanıldığında çok zarar gelmeyeceğini düşünebilirsiniz fakat ücretsiz VPN programı internet trafiğini bir casus yazılım gibi kaydediyor olabilir.
Ücretsiz VPN programlarından güvenlik beklemeyiniz. İnternet trafiğiniz kaydoluyor, çevrimiçi davranışlarınız kaydedilen verileriniz üzerinden elde ediliyor ve üçüncü partilere satılıyor olabilir.
