Fatih Sultan Mehmet Kimdir? Hayatı

Genel Bilgiler

1432 yılında Edirne’de dünyaya gelen Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı Padişahları’nın 7.’sidir. Babası II.Murat ve annesi  Huma Hatun’dur.

Fatih Sultan Mehmet ’ten sonra padişah olan oğlu, II.Bayezid, Fatih Sultan Mehmet’in Mükrime Hatun adlı eşinden dünyaya gelmiştir. Mükrime Hatun Dulkarioğlu Süleyman Bey’in kızıdır. Diğer eşleri ise Emine Hatun, Helene Hatun, Alexias Hatun, Gülşah Hatun, Çiçek Hatun ve Anna Hatun’dur.

Fatih Sultan Mehmet’ in 3 erkek ve 1 kız çocuğu vardır. Erkek çocuklarının adları; Şehzade Mustafa, II.Bayezid (Fatih Sultan Mehmet’ten sonra tahta geçecek olan Osmanlı padişahı), ve Cem Sultan’dı,  Kız çocuğunun adı ise Gevher Sultan’dır.

Padişahlıktan Öncesi

Fatih Sultan Mehmet’ in çocukluk döneminin ilk yılları Edirne’de geçti. Devrin önemli alimlerinden eğitim aldı. Devletin idari ve askeri işlerini öğrenmesi için, II.Mehmet devrin önemli alimleri ile birlikte Manisa Sancak Beyliğine atandı. Manisa’da kendisinin eğitimi ile ilgilenmesi için babası II.Murat, Molla Gürani’yi görevlendirdi. Her şehzade  gibi onunda padişahlığın yanı sıra bir mesleği olması gerekiyordu ve Fatih Sultan Mehmet top dökümcülüğü konusunda eğitim aldı.

Fatih Sultan Mehmet 12 yaşına geldiğinde babası II.Murat, Edirne-Segedin antlaşmasının da verdiği rahatlık ile 1444 yılında tahtı oğluna bıraktı ve Manisa’ya gitti. Küçük yaşta ki padişahın tahta geçmesinden istifade eden Macarlar, Edirne-Segedin antlaşmasını hiçe sayarak bir haçlı ordusu kurdu. Bu durumun üzerine padişah II.Mehmet babasına bir mektup yazdı,

” Eğer padişah siz iseniz geliniz ve ordunun başına geçiniz, yok eğer padişah ben isem size emrediyorum gelip ordunun başına geçiniz”.

Bu mektup üzerine II. Murat gelip ordunun başına geçti ve Varna’da, 1444 yapılan Varna Savaşında Haçlı ordusunu bozguna uğrattı. Varna zaferi’nin sonucu olarak Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki otoritesi güçlendi. Bu zaferden sonra II.Murat tekrar padişahlığa devam etti oğlu Fatih Sultan Mehmet ise Manisa valiliğine atandı.

II.Murat Akşemseddin’in her konuda üstün dehasını bildiğinden ondan oğlu II.Mehmet’in eğitimi ile ilgilenmesini istedi. Akşemseddin bu teklifi kabul etti ve Fatih Sultan Mehmet’in en yakın hocası oldu. II.Mehmet padişah olduktan sonra da yanından ayrılmadı ve onun en yakın danışmanı oldu.

1451 yılında II.Murat’ın  Edirne’de vefatından sonra tahta oğlu Fatih Sultan Mehmet ikinci kez geçti.

Padişahlık Dönemi

Padişahlığa geçti ilk dönemde, Karamanoğlu İbrahim Bey kendi devletini kurabilmek için   isyan çıkardı, Fatih Sultan Mehmet bu isyanı bastırmak için Karamanoğullarına bir sefer düzenledi. Fakat İbrahim Bey’in af dilemesi ve II.Mehmet’in aklında İstanbul’un fethi olduğu için onları bağışladı.  Bu iç karışıklık bastırıldıktan sonra İstanbul’un fethi için hazırlıklar başladı.

İSTANBUL’UN FETHİ

İstanbul’un Fethedilme Nedenleri:

İstanbul’un fethedilmesi için dini, siyasi, ve ekonomik pek çok neden vardı. Bunlardan bazıları:

• Hz. Muhammed’in İstanbul’un fethi için söylediği övgü dolu hadisi: “Kostantiniye (İstanbul) muhakkak fethedilecektir. Onu fetheden emir ne güzel emir; onu fetheden ordu ne güzel ordudur.”,
• Boğazların kontrolünün Bizans’ta olması,
• Boğazları alarak ekonomiyi canlandırmak,
• Anadolu ve Rumelide’ki Osmanlı topraklarının bağlantısının sağlanması,
• Bizans’ın Anadolu’da ki beylikleri kışkırtarak türk siyasi birliğini bozmasını engellemek,
• Bizans’ın Osmanlı şehzadelerini kışkırtarak taht kavgalarına neden olmasını engellemek.

İstanbul’un Fethi Hikayesi

İstanbul’un fethi için ilk olarak Yıldırım Bayezid döneminde yapılan Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı yapıldı. Bu Hisar sayesinde Bizans İmparatorluğu’nun Karadeniz yolları kapandı. Diğer bir yandan top dökümü ve askerlerin eğitimi hız kazandı. Fatih Sultan Mehmet bu hazırlıkların herbiri ile yakından ilgilendi.

Tüm hazırlıklar sona erdiğinde, 23 Mart 1453 tarihinde Fatih Sultan Mehmet’in emri ile ordular Edirne’den yola çıktılar. Günler süren yolculuktan sonra Osmanlı ordusu 5 Nisan 1453 günü İstanbul’a geldi. Toplar surlara yerleştirildi, bu fetih döneminde Fatih Sultan Mehmet’in yanında hocaları Akşemseddin ve Molla Gürani’de yer aldı.

Osmanlı ordusunun fetih hazırlıkları devam ederken, Bizans İmparatorluğu’da fethi önlemek için hazırlıklar yaptı, Haliç’e kalın zırhlı zincirler çekti. Süleyman Bey önderliğinde ki Osmanlı ordusu, Papanında Bizans’a destek için gönderdiği Osmanlının gemilerinden daha kuvvetli gemilerle mücadele edemedi  ve geri çekildi.

Bu durum karşısında çok öfkelenen Fatih Sultan Mehmet , Süleyman Bey’i görevinden aldı ve Haliç’i geçmek için başka çözümler aradı. Haliç’i geçmeden İstanbul’un fethedilmesine olanak yoktu. Ellerinde ki topların tam istediği gibi olmadığını düşünen Fatih Sultan Mehmet yeni toplar yaptırdı, bu toplar eskileri gibi düz fırlamıyordu , bir müddet havalanıp daha sonra kavisle gidip düşmanı vuruyordu.

Bu toplar tarihte kullanılan ilk havan topuydu. Haliç’e denizden girilememesi üzerine bu konu üzerinde uzunca düşünen Osmanlı padişahının aklına bir fikir geldi, bu fikre göre zincirlerle kapalı Haliç’e denizden inemeyen donanmayı Haliç’e karadan inderecekti. Bu istek üzerine yol boyunca kızaklar döşendi ve bu kızaklar yağlandı. Gemiler karadan bu kızaklarla yürütdü Haliç’e indirildi. Büyük mücadeleler sonrasında Osmanlı Ordusu İstanbul’u fethetti.

İstanbul’a girdikten sonra Ayasofya kilisesini Camii’ye çevirdi. İstanbul’da yaşayan Rumların endişeleri gören Fatih Sultan Mehmet burada yaşayan  Rumlara iyi davranılmasını emretti. Daha sonra şehire medresler, hastaneler ve pek çok eserler yapıldı.

İstanbul’un Fethinin sonuçları

• İstanbul’un Fethi ile Orta Çağ kapandı, Yeni Çağ başladı,
• Bizans İmparatorluğu yıkıldı,
• Bizans’ın teşvik ettiği haçlı seferleri sona erdi,
• Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı,
• Osmanlı Devleti Avrupa’ya karşı siyasi üstünlük kazandı,
• Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli’ de ki toprakları arasında bütünlük sağlandı,
• II.Mehmet, ‘Fatih’ ünvanını aldı,
• Akdeniz ve Karadeniz arasında ki ticaret yollarının denetimi Osmanlı’ya geçti ve deniz ticareti gelişti,
• İstabul’un Fethi ile Osmanlı Devleti’nin islam dünyasında ki saygınlığı arttı.

Anadolu Fetihleri

İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in amacı Karadeniz kıyılarını denetim altına almak ve bu kıyılarda ki egemenliği güçlendirmekdi. Bu amaçla Cenevizliler’den Amasra’yı, Candaroğuların’dan Sinop’u , Karamanoğulların’dan ise Konya ve Karaman’ı aldı. Trabzon’da kurulan Rum Pontus Devleti’ni yıktı ve Trabzon’u fethetti.

Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethetmesinden sonra, Akkoyun’lu Uzun Hasan, Rum Pontus Devleti Kralı’nın damadı olması nedeniyle Trabzon’un kendisine verilmesi gerektiğini iddia etti. Trabzon’u istedi Osmanlı Padişah’ı II.Mehmet bu isteği reddetti ve bunun üzerine 1473′te Otlukbeli Savaşı yapıldı. Bu savaş sonunda Akkoyun’lu Uzun Hasan yenilgiye uğratıldı.  Otlukbeli Savaşı sonucunda Doğu Anadolu’da güvenlik sağlandı.

Fatih Sultan Mehmet’in Anadolu’da ki fetihlerinin esas sebi Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlamaktı.

Balkan Fetihleri

İstanbul’un fethinden sonra Osmanlı Devleti’ne bağlılığını bildiren Sırplar daha sonra Macarlar ile iş birliği yaptı ve düşmanca hareketler sergiledi. Bunun üzerine Osmanlı Padişah’ı II. Mehmet Sırbistan’a sefer düzenledi ve Belgrad dışında ki bütün Sırbistan topraklarını ele geçirdi.  Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da ki hakimiyetini artırmak için daha sonra Arnavutluk, Eflak-Bogdan, Bosna-Hersek , Venedik fethedildi.

Fatih Sultan Mehmet Döneminde ki Diğer Gelişmeler

• 1475 yılında  Kırım alındı, Kırım’ın alınması ile  Karadeniz bir Türk gölü haline geldi ve İpek yolunun Karadeniz’den geçen kısmı denetim altına alındı.
• İlk altın para basıldı,
• Padişahın tahta çıkması ile dağıtılan bahşiş olan cülus bahşişi dağıtıldı,
• Osmanlı devletinde ilk kanunname olan Kanunname-i Ali Osman hazırlandı, Bu kanunnameye göre kardeş katli yasallaştı. (Bu kanunnamenin hazırlanmasının nedeni taht kavgalarını önlemekti.)
• Fatih Sultan Mehmet 1481 yılında Mısır Fethine çıktığında hastalandı ve yolda vefat etti. Tahta kendinden sonra oğlu II. Bayazid geçti.
• Fatih Sultan Mehmet liderlik özelliği, azmi , çalışkanlığı, askeri ve siyasi zaferleri ile bilinen bir dehaydı. Dinine son derece bağlıydı. Eşi bulunmaz bir komutandı. Bilime çok önem verirdi, İstanbul’un fethinden sonra pek çok bilim ve sanat adamını İstanbul’a getirdi. Yabancı dil öğrenimine önem vermişti ve yedi tane yabancı dil biliyordu.