Şehit Mehmet Kâmil Olayı ve Sonrası

21 Ocak 1920 Cuma günü, 14 yaşındaki Mehmet Kâmil ve annesi, dedesinin evinden geliyorlardı. İkisinin de sırtında hasır örmek için dedesinin evinden aldıkları parçalar vardı. Fransızlarla harp daha başlamamıştı. Vakit akşamüstüydü. Fransızların fırın olarak kullandığı bir binanın önünden geçerken Kozanlı tarafından gelen birkaç Fransız askeri birden Mehmet Kâmil’in annesinin önünü kesip peçesini açmak istediler.

Mehmet Kâmil’in annesi bir yandan bağırıyor bir yandan da peçesini açmak isteyen Fransız askerlerine karşı kendisini müdafaa etmeye çalışıyordu. Anasının saldırıya uğradığını gören Kâmil yerden aldığı taşları Fransız askerlerine atıyordu. Tam o sırada ortalığı bir çığlık kapladı. Mehmet Kâmil, Fransız askerlerinin tüfeklerinin süngüsüyle şehit edilmişti. Mehmet Kâmil’in katledilmesiyle Antep müdafaasının ilk şehidi verilmişti.

Şehit Kamil Olayı

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan Mondros Mütarekesi ile İtilaf Devletleri’ne verilen yetkilere dayanarak önce İngilizler, ardından Fransız kuvvetleri tarafından işgal edilen Antep’te gerçekleşti. Olay sırasında 14 yaşındaki Mehmet Kamil, üvey annesi Hatice Hanım ile birlikte sırtında kendir çubukları taşıyordu. Hatice Hanım evlerine döndüklerinde Fransız askerleri tarafından erzak deposu olarak kullanılan bir fırının önünde dinlenmek istedi. Mehmet Kamil, arkadaşı Zavar Halil ile onu takip etti. Bu sırada karşılarına çıkan üç Fransız askeri Hatice Hanım’a saldırarak onun peçesini açmak istedi. Hatice Hanım direnip askerlere bağırınca, Mehmet Kamil koşarak askerlere saldırdı. Mehmet Kamil’i süngü ile öldüren askerler, fırının içine saklandı. Olayı gören Antepliler öfkelenerek fırına saldırdı.

Çevredekileri sakinleştirmek için jandarma ve polis ekipleri olay yerine çağrıldı. Mehmet Kamil’in cenazesi öğle namazının ardından defnedildi.

Şehit Kamil Olayı Sonrası

Mehmet Kamil’in öldürülmesi, Antep halkının tepkisine neden oldu. Olay sonrasında kent genelinde büyük bir gösteri düzenlendi. Mitingde “Fransızlar defolun ülkemizden, burası Türk ülkesi” sloganı atıldı. Kasabada bulunan Fransız komutan Yarbay Saint-Marie, Mehmet Kamil’in ailesine taziye ziyaretinde bulundu. Yarbay olay nedeniyle aileye tazminat teklif etmesine rağmen, Mehmet Kamil’in babası Ökkeş Ağa reddetti. Kaynaklar, Antep’in kurtuluşunu başlatan olayın bu olduğunu iddia ediyor.

Olayı takip eden aylarda Fransız kuvvetleri ile Antep halkı arasındaki çatışmalar şiddetle artmaya başladı. Bu süreçte Fransız askerlerine karşı verdiği mücadeleyle halkın takdirini kazanan Teğmen Sait Bey’in öldürülmesi, Antep halkının direnişini daha da artırsa da düzenli kuvvetlere karşı koyamayan şehir teslim oldu (9 Şubat 1921). Ancak Sakarya Meydan Muharebesi’nin ardından imzalanan Ankara Anlaşması ile Fransız kuvvetleri şehri boşalttı.

Sonraki yıllarda Gaziantep’in farklı yerlerinde yapılan okul, cami ve sosyal tesislere Mehmet Kamil’in adı verilmiş ve anısına bir anıt yapılmıştır. Aynı zamanda Gaziantep’in ilçelerinden birinin (Şehitkamil) adı oldu.