Uykusuzluk hemen hemen herkeste belli zamanlarda ortaya çıkabilen bir durumdur. Fakat bunun bir problem olarak tanımlanması için yirmi gün kadar uykuya başlama ve devam ettirmede sorunlar yaşıyor olmanız gerekir. Yani iki – üç gece uykunuzun olmaması, geç uyumaya dalmanız, yatakta sağa sola dönmeniz sizde uykusuzluk sorunu olduğu anlamına gelmez.
Yine de uykusuzluk son yıllarda bütün dünyada önemli bir sorundur. Bu sebeple uyku ilaçları dünyada hergün onbinlerce kez doktorlar tarafından kronik uykusuzluk çeken hastalara reçete edilir. İşin ilginç yanı bu ilaçların yan etkilerinin doktorlar tarafından bilinmesine rağmen onların da bu ilaçları kullanmalarıdır.
Günümüzde kullanılan pekçok uyku ilacı sedatif veya hipnotik içeriklidir. Sedatifler merkezi sinir sisteminin çalışmasını yavaşlatan maddelerdir. Sıkıntı, bunaltı, endişe, kaygı, korku, gerilim gibi sorunların görüldüğü yani anksiyete bozukluğu olan kişilerde etkilidir. Uyku verici değil sakinleştirici ve heyecan yatıştırıcı bir etkisi vardır fakat yine de uygun dozda verildiğinde sağladığı bu etkiler uyku hali sağlar.
Hipnotikler ise merkezi sinir sisteminin çalışmasının yavaşlatıcı maddelerdir ve uygun dozda alındıklarında uyku hali sağlar. Sedatif içerikli ilaçlara göre daha güçlüdürler.
Çoğu kişi için uyku ilaçları geçici ve kısa süreli kullanım içindir. Doktorun da tavsiyesine göre en çok bir ay (ara verilmeden kullanılıyorsa) kullanılmalı ve yavaş yavaş terkedilmelidir.
Uyku İlaçlarının Yan Etkileri
Uyku ilaçlarının yan etkileri ilacın türüne, kullanım süresine ve miktarına bağlı olarak değişir.
Vücut uyku ilaçlarına karşı direnç kazanır. Kişi ilacın tesirini göremediğinden daha yüksek dozda ilaç almaya başlar ve ileriki zamanlarda yine aynı şey olur ve kişi gittikçe dozu artırır sonuçta aşırı dozdan dolayı koma ve ölümler görülebilir.
İlacın verdiği rahatlama hissine alışan insanlar bağımlı hale gelebilir, ilaç almadan sıkıntılarıyla başedemeyeceklerini düşünürler. Zamanla ilacın etkisi azaldığından dozu artırırlar.
Diğer hastalıkları için ilaç kullanıp ve aynı zamanda uyku ilacı kullananlarda değişik yan etkiler görülebilir. Bazı depresyon ilaçlarıyla birlikte kullanımı (uzun süre ve aşırı dozda) parasomnia gibi farklı uyku bozukluğu sendromlarına neden olabilir.
Uyku hapları bazı durumlarda faydalı olsa da yan etkileri akıldan çıkarılmamalıdır. Stres, gerginlik gibi sebeplerden dolayı bu tür ilaçları kullanmak yerine bazı etkili stres önleme tekniklerine başvurmak daha iyidir. En önemlisi de bu tür hipnotik ve sedatif ilaçlar kesinlikle ve kesinlikle doktor tavsiyesi ve kontrolü altında kullanılmalıdır.
