Mineraller; canlılarda organik moleküllerin yapısına katılan, bazı bileşik enzimleri aktive eden inorganik maddelerdir. Canlılar su ve besinlerle mineralleri yaşadıkları ortamdan hazır halde alırlar. Minerallerin kendilerine has görevleri vardır.
Bu nedenle vücutta oluşan bir mineral eksikliği başka bir mineral kullanılarak giderilememektedir. Mineraller idrar, ter ve dışkı ile vücuttan atıldığı için mineralli gıdalar düzenli olarak tüketilmelidir. Mineraller bazen de tuz halinde hücre içi ve hücreler arası boşluklarda bulunurlar.
Flor (F) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Normalden fazla alınması durumunda dişlerde beneklenme ve kararmaya, yetersiz alınması durumunda ise dişlerin çürümesine yol açar.
Kaynak Besinler
Ham çay yaprağı, kabuklu deniz ürünleri, somon balığıdır.
Magnezyum (Mg) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Kasların çalışmasında, ATP üretiminde, karbonhidrat ve protein metabolizmasında görev alır.
Yetersiz alınması kaslarda kramplara, büyümenin yavaşlamasına, saç dökülmesine, yorgunluk hissine neden olur.
Bitkilerde klorofil pigmentinin yapısında vardır.
Kaynak Besinler
Kuru yemişler, baklagiller, soya fasulyesi, kabuklu deniz ürünleri, kakao, peynirdir.
Klor (CI) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Mide hücrelerinden salgılanarak midede görev alan sindirim enzimlerini H+ ile birleşerek aktifleştirir.
Yetersiz alınması sindirim sistemi ve büyüme bozukluklarına neden olur.
Kaynak Besinler
Sofra tuzu, et, süt, süt ürünleri, taze sebzelerdir.
Kükürt (S) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Saç, tırnak ve cilt sağlığı için gereklidir.
Eksikliğinde büyüme bozuklukları, saçta dökülme, deri renginde solma görülür.
Kaynak Besinler
Süt, et, balık, yumurta, fasulye, fındık, fıstık, bademdir.
Çinko (Zn) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Yaraların iyileşmesinde etkilidir.
Eksikliğinde vücut direnci azalır ve dikkat eksikliği görülür.
Kaynak Besinler
Deniz ürünleri, et, yumurta, tahıllar, kuru baklagillerdir.
Fosfor (p) Canlılar İçin Önemi Nedir?
pH’nin dengelenmesinde görev alır.
Eksikliğinde kemikler zayıflar ve enerji metabolizmasında bozulmalar görülür.
Kaynak Besinler
Süt ürünleri, yumurta, et, tahıl, baklagillerdir.
Sodyum (Na) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Yetersiz alınması kaslarda kramplara, sinirsel iletimin aksamasına neden olabilir. İhtiyaçtan fazla alınması ise yüksek tansiyon, ishal, titreme, kusmaya sebep olabilir.
Kaynak Besinler
Sofra tuzu, et, süt, süt ürünleri, taze sebzelerdir.
Demir (Fe) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Besinlerle alınan demir minerali C vitamini varlığında emilerek kana karışır.
Yeterli düzeyde hemoglobin üretilememesi nedeni ile eksikliğinde anemi yani kansızlığa sebebiyet verir. Kansızlıkta ise birim zamanda hücrelere taşınan oksijen miktarı, bu bağlamda enerji (ATP) üretimi azalır, metabolizma yavaşlamaya başlar.
Kaynak Besinler
Deniz ürünleri, karaciğer, yumurta sarısı, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, kuru yemişlerdir.
İyot (I) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Büyüme çağında yeterince iyot alınmazsa tiroksin eksikliği sonucu cücelik, çarpık bacaklılık, zeka geriliği benzeri hastalıklar görülebilir. İyot eksikliği sonucu tiroit bezi büyüyüp guatr hastalığına neden olabilir.
Kaynak Besinler
Deniz ürünleri, iyotlu tuzdur.
Potasyum (K) Canlılar İçin Önemi Nedir?
Eksikliği kalp ve iskelet kaslarının çalışma ritminin bozulmasına, sinirsel iletimin aksamasına neden olur.
İhtiyaçtan fazla alınması ise böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Kaynak Besinler
Baklagiller, turunçgiller, muz, avokado, brokoli, ıspanak, patates, kuru yemişlerdir.
Kalsiyum (Ca) Canlılar İçin Önemi Nedir?
D vitaminin varlığında besinlerle alınan kalsiyum emilir ve kana karışır.
kemiklerde eğrilme ve yumuşama olarak görülen raşitizm hastalığına, çocuklarda kalsiyum eksikliği neden olur.
Yetişkinlerde normalden fazla alınması eklemlerde kireçlenmeye, ihtiyaçtan az alınması ise kemik erimesine (osteoporoz) neden olabilir.
Kaynak Besinler
Süt ve süt ürünleri, yumurta sarısı, kuru yemişler, tahıllar, baklagiller, yeşil yapraklı sebzelerdir.
Kaynak:11.Sınıf Biyoloji Ders Kitabı (PDF)
