Batı ülkelerine özgü damar hastalığı birçok insanın yaşamını tehdit etmekte ve yüksek oranda erken ölümlere neden olmaktadır. Yaşam tarzında yapılacak değişiklikler ve diğer doğal yaklaşımlar damar hasarını azaltıp düzelterek sağlığınızı önemli ölçüde değiştirebilir.
Damar Hastalığı Nedenleri
1- Damar iç yüzeyinin zedelenmesi
Bu durum kötü kolesterolün (oksitlenmiş düşük yoğunluklu lipoprotein veya kısaca LDL) damarlarda birikmesine yol açar. Oksitlenmiş LDL, ateroma denilen sarımsı bir madde halinde damarların iç yüzeyinde toplanır. Bunun sonucunda damarlar daralır ve kanda, damarların iç yüzeyinde minik yırtıklar oluşmasına yol açan bir türbülans meydana gelir. Bu yırtıklar iyileşirken bir nevi çapak bırakır. Çapaklı damarlar zayıf oldukları yerden yırtılabilir ve iç kanamalara yol açar.
2- Tahriş edici olduğu bilinen faktörler
- Yüksek oksitlenmiş kan yağları seviyesi
- Yüksek kan şekeri seviyesi
- Aktif ve pasif sigara içiciliği
- Otoimmün hastalıklar (kişinin kendi bağışıklık sisteminin yarattığı hastalıklar)
3- Tahriş edici olabilecek faktörler
- Kanda aminoasit homosistein seviyesinin yüksek olması. Bunun nedeni folik asit, B6, B12 vitamin eksikliği, sigara, hareketsizlik ve genetik bozukluk olabilir.
- Uzun süreli akciğer ve dişeti hastalıkları gibi viral veya bakteriyel enfeksiyonlar.
4- Damar Sertliği
Damar sertliği dolaşım bozukluğuna neden olur. Yüksek tansiyon, sigara, hareketsizlik veya ateroma sonucu damar duvarları esnekliğini kaybedebilir.
5- Kanın Yoğunlaşması
Bu durum damarlarda kan pıhtılarının oluşmasına yol açar ve hareketsizlik, herhangi bir enfeksiyon, soğuk hava, besleyici maddelerden yoksun ve yüksek miktarda doymuş yağ asidi içeren bir beslenme rejimi sonucu ortaya çıkabilir.
6- Damar Kaslarının Aşırı Hassasiyeti
Bu durum damarların çapında ve kanın akışında beklenmedik değişikliklere neden olur. Kanda magnezyum ve kalsiyum seviyesinin düşük olması, stres, soğuk hava, sigara, hormon seviyesindeki değişimler, C vitamini eksikliği ve fazla yağlı besinler bu duruma yol açabilir.
Damar Hastalıklarından Korunma
1- Sigarayı Bırakın
Sigara damarları daraltır ve kandaki yağların oksitlenmesini hızlandırır. Sigarayı tamamen bırakamasanız bile azaltmaya ve C ve E vitaminleri bakımından zengin gıdalar tüketmeye çalışın. İçilen her sigara ile vücutta bulunan 25 miligram C vitamini yok olur.
2- Hareketsizlikten Kaçının
Haftanın en az 5 günü kan dolaşımınızı hareketlendirecek ve vücudun ısınmasını sağlayacak yoğunlukta (3 km yürümek gibi) yarım saat egzersiz yapmak kalbinin ve kan dolaşımınız için yararlıdır. Egzersiz, koruyucu yani HDL kolesterolün LDL kolesterole göre oranını artırarak kalbi kuvvetlendirir ve kilo vermeyi kolaylaştırır.
3- Gerilimi Azaltın
Hergün zihninizi ve bedeninizi gevşetmeye zaman ayırın. Bunu arkadaşlarınızla buluşarak, gilm seyrederek, çocuklarınızla oynayarak veya bahçenizle uğraşarak yapabilirsiniz. Stres seviyesinin yükselmesi adrenalin, kortizon ve diğer hormonların salgılanmasını tetikler. Bu ise kan basıncını artırır ve kandaki yağların oksitlenmesini hızlandırır. Ufak bir sıkıntı bile stres hormonlarının seviyesini yükseltir bu ise kanın daha yapışkan ve pıhtılaşmaya daha eğilimli hale gelmesine neden olur.
4- Sağlıklı Beslenin
Fazla yemekten kaçının. Yağlı büyük porsiyon yiyecekler kandaki yağ oranını aniden artırarak ateroma oluşumunu tetikler. Fazla tuz tüketmek kan basıncını yükselttiği için bazı kişilerin damar hastalığına yakalanma riski daha fazladır. Betakaroten, selenyum minerali, C ve E vitamini, Omega-6 (sebze, sert kabuklu yemişler, tam tahıllı gıdalar, çekirdekler, zeytinyağı), Omega-3 (yağlı balık, kabak çekirdeği), soya ürünleri, suda eriyen lifli gıdalar (elma, yulaf vb.) yağların kanda oluşturduğu zararlı etkilerle mücadele eder. Meyve ve sebzelerde de kanın aşırı yoğunlaşmasını önleyen doğal salisilatlar bulunur.
5- Soğuktan Kaçının
Soğuk bir iklimde yaşamak kanı yoğunlaştırdığından, kan pıhtılarının oluşma olasılığını artırır. Soğuk, nemli ve rüzgarlı bir yerde yaşıyorsanız ve bunlara ek olarak damar hastalığı riskiniz yüksek ise daha sıcak bir yere taşınmayı gözden geçirin. Bu mümkün değilse soğuk havaya fazla çıkmamaya, çıkarkende iyi giyinmeye özen gösterin.
Damar Hastalığı için Bitkisel İlaçlar
- Zencefil, tarçın, karanfil ve kırmızı biber gibi insanın içini ısıtan baharatları tariflere eklemek veya bunların çayını içmek, dolaşımı hareketledirip kol ve bacakları besleyen damarları genişleterek damar sağlığınıza fayda sağlar.
- Damar duvarlarının tahriş olmasını oksitlenmiş zararlı kolesterolün oluşumunu önlemek için günde üç bardağa kadar ginkgo biloba çayı için.
- Çiğ sarımsak yiyin veya düzenli olarak sarımsak hapı kullanın. Sarımsak kolesterol seviyesini düşürür ve LDL kolesterolün oksitlenmesini yavaşlatır. Sarımsağı fazla yemek ciddi tansiyon düşüklüklerine neden olacağından dikkatli olun.
- Toz haline getirilmiş greyfurt lifinde bulunan pektin yüksek kan kolesterolünü düşürmeye ve tıkanık damarları açmaya yarayabilir.
- Antioksidan beta-karoten, C ve E vitamini ve selenyum dolaşım sisteminin korunmasına önemli rol oynadıkları düşünülmektedir.
- Ananas sapından elde edilen bromelain adlı enzim kanın yapışkanlığını azaltmaktadır.
- Bir aminoasit olan L-arjinin damar duvarlarını gevşeten nitrik oksit oluşumuna yardımcı olur.
