I. Dünya Savaşı sonunda Talat Paşa kabinesinin 8 Ekim 1918’de istifa etmesi üzerine 14 Ekim 1918’de Ahmet İzzet Paşa sadrazam olmuştu. İttihat ve Terakki yöneticileri Divan-ı Harp’te yargılanacakları endişesi ile ülkeyi terk ederken Ahmet İzzet Paşa, barış yollarını aramaya başladı.
Ahmet İzzet Paşa’nın barış için önce ABD daha sonra da İngiliz ve Fransız makamlarına yaptığı müracaatlardan bir sonuç alınamadı. Bu olumsuz tablo üzerine Kut’ül-Amâre’de esir düşen General Charles (Çarls) V. F. Townshend barış için aracılık yapmayı teklif etti.
Bu teklifin İngilizlerce kabul görmesi üzerine İtilaf Devletleri ile barış görüşmeleri Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda başladı. Böylece 30 Ekim 1918 tarihinde Bahriye Nazırı Rauf Bey başkanlığındaki Türk heyeti ile İtilaf Devletlerinin Ege Donanma Komutanı Amiral Calthorpe (Keltorp) arasında Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın başlıca şartları
- Madde 1: Karadeniz’e geçiş için Çanakkale ve Karadeniz Boğazlarının açılması ve Karadeniz’e geçişin güvenlik altına alınması için Çanakkale ve Karadeniz istihkâmlarının müttefikler tarafından işgali
- Madde 5: Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için lüzum görülecek askerî kuvvetten fazlasının derhâl terhisi
- Madde 7: Müttefiklerin güvenliklerini tehdit edecek durum olduğunda herhangi bir stratejik noktayı işgal hakkına sahip olması
- Madde 10: Toros tünellerinin müttefikler tarafından işgali
- Madde 15: Bütün demir yollarına İtilaf denetleme subaylarının görevlendirilmesi
- Madde 24: Vilayet-i Sitte’de (Altı Doğu Anadolu Vilayeti: Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Sivas, Elâzığ) karışıklık çıkması hâlinde bu vilayetlerin herhangi bir kısmının işgali hakkını İtilaf Devletlerinin muhafaza etmesi.
Mondros Ateşkes Antlaşması’na göre işgal edilen yerlerin haritası
Kaynak:12.Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı (PDF)
