18 Ocak 1919’da otuz iki devlet temsilcisi savaşın kesin olarak bitirilmesi, toprak anlaşmazlıklarının giderilmesi, ticari değişimlerin yeniden kurulması, uluslararası düzenin barış temeline oturtulması amacıyla Paris’te toplandı.
İlk olarak İngiltere, Fransa, Amerika, İtalya ve Japonya devletlerinin başbakan ve dış işleri bakanlarından meydana gelen bir “Onlar Konseyi” kuruldu. Ancak çok geçmeden “Dörtler Meclisi” denilen Amerikan başkanı ile İngiliz, Fransız ve İtalyan başbakanlarından oluşan meclis, konferansa hâkim oldu.
Konferansta, Yunan Başbakanı Venizelos, düzenlenen sahte belgelerle Batı Anadolu’nun Yunanlara verilmesini sağladığı gibi İzmir’in işgali için de destek görmüştü. Böylece gizli antlaşmalarla İtalyanlara verilen İzmir ve çevresi İngiltere tarafından Yunanistan’a bırakılıyordu.
Paris’te Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulmasına yönelik adımlar da atılmıştı. İngiltere; Antep, Urfa ve Maraş’ı Fransa’ya bırakırken bu bölgeyi işgal eden Fransa’nın Suriye ve Lübnan’da manda kurmasını kabul etmişti. İngiltere, Irak ve Filistin’de manda yönetimi teşkil etmişti.
ABD ise konferansta Milletler Cemiyetinin kurulmasının dışındaki meselelere dâhil olmamıştı. ABD, Monroe (Monro) Doktrini’ne* göre Avrupa siyasetinden çekiliyordu. Konferans sonunda, Osmanlı Devleti hariç I. Dünya Savaşı’nda yenilen bütün devletler ile barış antlaşmaları imzalandı. Bu barış antlaşmaları İttifak Devletlerine ültimatom şeklinde imzalatılmıştı.
I. Dünya Savaşı Sonunda İtilaf Devletleri ile İmzalanan Barış Antlaşmalarının Genel Esasları
Almanya – Versailles (Versay) 28 Haziran 1919
- Almanya’nın toprakları Polonya, Çekoslovakya ve Litvanya tarafından paylaşıldı.
- Alsas Loren Bölgesi Fransa’ya verildi.
- Almanya’nın denizaşırı sömürgeleri İngiltere, Belçika, Fransa ve Japonya arasında paylaşıldı.
Avusturya – Saint Germain (Sen Jermen) 10 Eylül 1919
- Avusturya; ekonomik, demografik ve siyasi bakımdan küçüldü.
- Avusturya’nın dışında Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan kuruldu.
- Bosna-Hersek ve Hırvatistan, Yugoslavya’ya; Galiçya, Polonya’ya; Tirol ve Trieste, İtalya’ya; Bukovina, Romanya’ya verildi.
Macaristan – Trianon (Triyanon) 4 Haziran 1920
- Macar toprakları; Yugoslavya, Çekoslovakya, Romanya ve Polonya arasında paylaşıldı.
- Macar ordusu sınırlandırıldı ve sadece iç güvenlikle sorumlu kılındı.
Bulgaristan – Neuilly (Nöyyi) 27 Kasım 1919
- Batı Trakya ve Makedonya, Yunanistan’a; Güney Dobruca, Romanya’ya; Tsaribrat ve Stumitsa, Yugoslavya’ya verildi.
- Zorunlu askerlik görevi kaldırıldı ve Bulgar ordusu sınırlandırıldı.
Kaynak:12.Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı (PDF)
